| Ders Adı | Kodu | Verildiği Yıl | Verildiği Yarıyıl | Süresi (T+U) | Yerel Kredisi | AKTS Kredisi |
| Dil Çalışmalarında Yaklaşımlar | TINS 284 | | | 3 + 0 | 3 | 6,00 |
| |
| Ders Bilgileri |
| Dersin Öğretim Dili | İngilizce |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Veriliş Biçimi | Yüz Yüze |
| |
Dersin Öğrenme Kazanımları:
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler: |
| 1. Bilişsel Çeviribilimin temel kavram ve kuramlarını öğrenme. |
| 2. Çevirideki bilişsel süreçleri analiz etme. |
| 3. Çevirmenin karşılaştığı bilişsel zorlukları ve karar verme stratejilerini anlama. |
| 4. Bilişsel kuramlara dayalı çeviri becerileri geliştirme. |
| 5. Çeviri sürecinde kendi bilişsel süreçlerine objektif bir değerlendirme sağlayabilme. |
| |
| Dersin Önkoşulları ve Birlikte Alınması Gereken Dersler | Yok |
| Daha Önce Alınmış Olması Önerilen Dersler | Yok |
| |
Dersin Tanımı:
Bu ders, çeviri uygulamalarında bilişsel süreçlere odaklanan son yaklaşımlardan biri olan Bilişsel Çeviri Çalışmaları (CTS) alanının temel kuramsal ve uygulamalı bilgilerini sunmaktadır. Öğrenciler, insan zihninin dili nasıl işlemlendiğini, çevirmenlerin karşılaştığı zorlukları ve çeviri yaparken kullandıkları zihinsel stratejileri öğrenecek ve kendi bireysel bilişsel süreçlerini tanıma yönünde objektif bakış açıları geliştireceklerdir. Ders, teoriyi pratik uygulamalarla birleştirerek, çeviriyi bilişsel bir süreç olarak ayrıntılı biçimde anlamalarını sağlamayı amaçlamaktadır. |
| |
| Dersin İçeriği (Haftalık Konu Dağılımı): |
| |
| Hafta | Konu |
| 1 | Derse Giriş: "Biliş" nedir? Temel bilişsel süreçler. Algı, dikkat, bellek, dil, akıl yürütme ve problem çözme. Sınıf uygulamaları. |
| 2 | Bilişsel Dilbilim ve Çeviribillim ilişkisi. Bilişsel Dilbilim açısından Çeviribilime bakış. Bilgi işlemleme, zihinsel temsil ve zihinsel işlemler. |
| 3 | Çeviriyle ilgili bilişsel modeller. Çeviriyi bilişsel bir eylem olarak anlamak.Çeviri yetisi ve bilişsel yük. Çevirmenin bilişsel süreçleri. Deneyimin rolü ve bilişsel yük tanımları. |
| 4 | Çeviride Dikkat ve Bilişsel Yük Dikkat teorileri ve bunların çeviriye uygulanması. Bilişsel yük ve çeviri doğruluğu ile verimliliği üzerindeki etkisi. Çeviri görevleri sırasında dikkat yönetimi üzerine uygulamalar. |
| 5 | Zihinsel Süreçler ve Çeviri Stratejileri Metin anlama ve üretme süreçlerindeki zihinsel süreçler. Çeviri problemlerini çözmek için bilişsel stratejiler. Çeviri pratiğinde kullanılan bilişsel stratejilerle ilgili uygulamalar. |
| 6 | Çeviride karar verme süreçleri. Bilişsel modeller. |
| 7 | Çeviri sürecinde insan beyninin aktifleşen bölümleri. Bilişsel yük ölçme teknikleri. |
| 8 | Ara sınav |
| 9 | Edebiyat çevirilerinde bilişsel süreçler ve zorluklar. Edebiyat metinlerini çevirme süreçlerinde yaratıcılık ve problem çözme. Metaforik, mizahi ve kültürel ögelerin çevirisi ve bilişsel yük. |
| 10 | Bilişsel Çeviribilim ve Makine Çevirisi. İnsan bilişi ile makine çevirisi arasındaki etkileşim. Makine çevirisinin temelindeki bilişsel anlayış. Makine tarafından üretilen çevirileri değerlendirme ve geliştirme üzerine uygulamalar. |
| 11 | Andaş ve ardıl çeviride bilişsel süreçler. Yazılı çeviri ve andaş çeviride bilgi işlemleme farklılıkları. Andaş çeviri ve yazılı çeviri yaparken karar verme süreçlerindeki bilişsel zorluklar. Bilişsel stratejilere odaklanarak andaş çeviri üzerine gözlemler. |
| 12 | Sektördeki tercüme uygulamalarına bakış. Profesyonel çeviride bilişsel süreçlerin tanımlanması. Profesyonel bir davetli konuşmacı. |
| 13 | Çeviride Bilişsel Süreçlerin Tekrar Gözden Geçirilmesi. Ders boyunca öğrenilen bilişsel stratejiler üzerine sınıf içi tartışmaları. Çeviri uygulamaları. Çeviri pratiği için bilişsel becerilerin nasıl geliştirileceği üzerine bilgilendirme.. |
| 14 | Final projesi bilgilendirme. Konu önerileri. |
| |
| Kaynaklar: |
| • Martín, R. M., Sun, S., & Li, D. (Eds.). (2021). Advances in Cognitive Translation Studies. Springer. (This book presents the latest theoretical and empirical advances in cognitive translation studies, covering various modes such as written translation and interpreting).
• Rojo, A. (2015). Translation meets cognitive science: The imprint of translation on cognitive processing. Multilingua, 34(6), 721-746.
• Schwieter, J. W., & Ferreira, A. (Eds.). (2017). The Handbook of Translation and Cognition. John Wiley & Sons. (A comprehensive investigation of cognitive approaches to translation and interpreting studies, offering insights into various cognitive processes involved in translation).
• Alves, F., & Jakobsen, A. L. (Eds.). (2021). The Routledge Handbook of Translation and Cognition. Abingdon and New York: Routledge.
• Xiao, K., & Martín, R. M. (2020). Cognitive Translation Studies: Models and methods at the cutting edge. Linguistica Antverpiensia, New Series–Themes in Translation Studies, 19.
|
| |
| Diğer Kaynaklar: |
| Videos, .ppt slides uploaded on Webonline by the instructor. |
| |
| Öğretim Yöntem ve Teknikleri: |
| Ders içeriği, vize sınavı dahil olmak üzere 14 haftalık bir dönem olarak planlanmıştır. Öğrenciler, sunulan bilgiler, etkinlikler ve ödevlerle uyum içinde olmalıdır. Devamsızlık nedeniyle kaçırılan bilgileri öğrenmek ve verilen görevleri tamamlamak öğrencinin sorumluluğundadır.
• Öğretim görevlisi, tüm ders materyallerini Webonline'a yükleyecektir. Bu materyaller, haftalık .ppt sunumlarının yanı sıra, temel ve ek kitaplar, makaleler, videolar ve diğer dijital kaynakları da içerecektir. Webonline sınıf yüklemeleri düzenli olarak kontrol edilmelidir.
• Öğrenciler, notlarını hem dönem boyunca hem de dönem sonunda OGBS üzerinden görüntüleyebilecektir.
• Öğrenciler, yalnızca Üniversite Sağlık Merkezi tarafından onaylanmış sağlık raporlarının vize telafi sınavı için sunabilirler.
• Bu ders için devam zorunluluğu %80'dir. Öğrenciler, haftalık 3 saatlik ders programına dayalı olarak en fazla 9 saat devamsızlık yapabilirler. Diğer bir deyişle, 14 haftalık dönem boyunca toplam devamsızlık 3 haftayı geçemez. Devam durumu, öğrenci imzalarıyla titizlikle takip edilecektir.
|
| |
| Değerlendirme Sistemi: |
| Yöntem | Adet | Katkı (%) |
| Ara Sınav | 1 | %30 |
| Dönem Ödevi (Araştırma) | 1 | %30 |
| Final Sınavı | 1 | %30 |
| Sınıf Tartışmaları | 14 | %10 |
| |
| Ders İşbaşı Eğitimi (iş yerinde eğitim) Gerektiriyor mu? |
| Gerektirmiyor |