| Ders Adı | Kodu | Verildiği Yıl | Verildiği Yarıyıl | Süresi (T+U) | Yerel Kredisi | AKTS Kredisi |
| Mühendislik Etiği | IE 469 | | | 3 + 0 | 3 | 5,00 |
| |
| Ders Bilgileri |
| Dersin Öğretim Dili | İngilizce |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Veriliş Biçimi | Yüz Yüze |
| |
Dersin Öğrenme Kazanımları:
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler: |
| 1. Profesyonel bir mühendis olarak karşılaşılan etik sorunları formüle etme ve çözme becerileri |
| 2. Mesleki etik kodlar, mühendislerin sorumluluğu, hesap verebilirlik ve ilgili yasal kavramlar hakkında farkındalık |
| 3. Etik sorunları çözerken literatür taraması yapma becerisi |
| 4. Takım halinde çalışma becerileri |
| 5. Etik konuların farkındalık |
| |
| Dersin Önkoşulları ve Birlikte Alınması Gereken Dersler | Öğretim üyesinin onayı |
| Daha Önce Alınmış Olması Önerilen Dersler | Yok |
| |
Dersin Tanımı:
Bu dersin amacı basit örneklerin yanı sıra vaka çalışmalarını analiz ederek tipik etik sorunların nasıl formüle edileceğini ve çözüleceğini öğretmektir. Etik problemleri çözmeye yönelik farklı yaklaşımlar ve bakış açıları özetlenmekte ve karşılaştırılmaktadır. Farklı mühendislik alanları için Etik Kodları incelenmektedir. Mühendislik etiğinin temel kavramlarının yanında dahil olan konular: çıkar çatışmaları, menfaat değiştokuşu, risk, güvenlik, sorumluluk, mühendislerin işverenlerine ve toplumlarına karşı yükümlülükleri, fikri mülkiyet hakları, çevresel etki ve çelişen kültürel değerler. |
| |
Üretken Yapay Zeka Kullanımı:
Yoktur |
| |
| Dersin İçeriği (Haftalık Konu Dağılımı): |
| |
| Hafta | Konu |
| 1 | Mühendislik Etiğine Giriş. Meslekler ve mesleki etik, NSPE (Profesyonel Mühendisler Ulusal Derneği) Etik Kodu ve BER (Etik İnceleme Kurulu). |
| 2 | Etik problemleri formüle etme ve problem çözme. İlgili ve ilgisiz unsurlar. Hakikat belirsizlikleri. Kavramsal belirsizlikler. Özel ve genel etik sorunlar. |
| 3 | Etik problemleri çözmek için çizgi çizme tekniği. Çelişen değerler için yaratıcı orta yol çözümleri. |
| 4 | Kişisel etik ve toplumsal etik. Mesleki etik ile toplumsal etik etkileşimi. Etik problemleri çözmek için faydacı yaklaşım. |
| 5 | Etik problemleri çözmek için kişiye saygı prensibi. Faydacı ve kişiye saygı yaklaşımları ikilemi. Yaratıcı orta yol çözümleri. |
| 6 | Mühendislikte sorumluluk. Yükümlülük sorumluluğu, suçlama sorumluluğu ve rol sorumluluğu. Makul özen ve özverili çalışma. |
| 7 | Bireysel sorumluluk ve hesap verebilirlik, yasal sorumluluk. Sorumluluğun yerine getirilmesine engel olan faktörler. |
| 8 | Teknoloji ile ilgili etik problemler. Fikri Mülkiyet Hakları. Ticaret ve iş sırları. Özel hayatın ihlali. |
| 9 | Dürüstlük, bütünlük ve güvenilirlik. Sahtekârlık çeşitleri. Araştırma yaparken sahtecilik ve intihal. Bilirkişilik. Müşteri-profesyonel ilişkilerinde gizlilik. Mühendislerin kamuyu bilgilendirme sorumluluğu. |
| 10 | Risk, güvenlik, sorumluluk ve mühendislik kodları. Risk değerlendirmesi. Faydacı yaklaşım ve kabul edilebilir risk. Kişiye saygı prensibi ve bilgilendirilmiş onam. Mühendislerin sorumluluğu ve yasal yükümlülükler. |
| 11 | Kuruluşlarda mühendisler. Çalışanlar olarak mühendisler. Yöneticiler ve mühendisler arasındaki bakış açısı farkları. Kritik ve eleştirisiz sadakat. Sorumlu itaatsizlik. |
| 12 | Mühendisler ve çevre. Mühendislik kodlarında çevre koruma. Mühendislik kodlarında çevre korumaya karşı isteksizlik. Korumaya yasal bakış açısı. |
| 13 | Ekonomik gelişim ve çevre koruma arasında orta yol. Derece-Zarar kriteri. Çevre korumayla ilgili meslek etiğinin kapsamı. |
| 14 | Küresel bağlamda uluslararası mühendislik standartları. Çatışan kültürel değerler ve mesleki etik. Rüşvet, gasp, bahşiş ve hediyeler. |
| |
| Kaynaklar: |
| C.E. Harris Jr., M.S. Pritchard, M.J. Rabins, R.W. James, and E.E. Englehardt, Engineering Ethics: Concepts and Cases, Cengage Learning, 2018. 978-1337554503 |
| |
| Diğer Kaynaklar: |
| (1) C.B. Fleddermann, Engineering Ethics, Prentice Hall, 2011. 978-0132145213
(2) M. Martin and R. Schinzinger, Introduction to Engineering Ethics, McGraw-Hill, 2009. 978-0072483116 |
| |
| Öğretim Yöntem ve Teknikleri: |
| Haftada 3 saat ders. Dersler çeşitli sınıf tartışmaları ile yürütülmektedir, bu nedenle öğrenci katılımı önem taşımaktadır. Vaka analizi için öğrenciler takım halinde çalışacaktır. |
| |
| Değerlendirme Sistemi: |
| Yöntem | Adet | Katkı (%) |
| Vaka İncelemesi | 1 | %25 |
| Ara Sınav | 1 | %35 |
| Final Sınavı | 1 | %40 |
| |
| Ders İşbaşı Eğitimi (iş yerinde eğitim) Gerektiriyor mu? |
| Gerektirmiyor |
| |
Dersin AKTS İş Yükü:
|
| # | Aktivite | Adet | Süre (Saat) | İş Yükü |
| 1 | Derslere Katılım (haftalık bazda) | 14 | 3,00 | 42,00 |
| 2 | Laboratuvarlara/Derslere Katılım (haftalık bazda) | 0 | 0,00 | 0,00 |
| 3 | Notların önceden hazırlanması ve son haline getirilmesi (haftalık bazda) | 14 | 1,00 | 14,00 |
| 4 | İlgili materyalin toplanması ve seçilmesi (bir kez) | 1 | 2,00 | 2,00 |
| 5 | İlgili materyalin kendi kendine incelenmesi (haftalık bazda) | 14 | 1,50 | 21,00 |
| 6 | Ev ödevleri | 0 | 0,00 | 0,00 |
| 7 | Sınavlara Hazırlık | 0 | 0,00 | 0,00 |
| 8 | Ara Sınavlara Hazırlık (Sınavların süresi dahil) | 1 | 11,00 | 11,00 |
| 9 | Dönem Ödevi/Vaka Çalışması Raporunun Hazırlanması (sözlü sunum dahil) | 1 | 20,00 | 20,00 |
| 10 | Dönem Projesi/Saha Çalışması Raporunun Hazırlanması (sözlü sunum dahil) | 0 | 0,00 | 0,00 |
| 11 | Final Sınavına Hazırlık (sınav süresi dahil) | 1 | 15,00 | 15,00 |
| |
Dersin Program Yeterlilikleri vs. Öğrenme Kazanımları:
|
| # | Program Yeterlilikleri | Katkı (0-4) |
| 1 | Matematik, fen bilimleri, temel mühendislik, bilgisayarla hesaplama ve Endüstri Mühendisliği disiplinine özgü konularda bilgi. | 0 |
| 2 | Edinilen bilgileri karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerinin çözümünde kullanma becerisi. | 0 |
| 3 | İnsan, malzeme, makine, para, bilgi, zaman, teknoloji ve enerji gibi bileşenleri içeren karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerini, temel bilim, matematik ve mühendislik bilgilerini kullanarak ve ele alınan problemle ilgili BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını* gözeterek tanımlama, uygun yöneylem araştırması metotları ve modelleme teknikleri ile formüle etme ve analiz etme becerisi. | 2 |
| 4 | İnsan, malzeme, makine, para, bilgi, zaman, teknoloji ve enerji gibi bileşenleri içeren karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerine yaratıcı çözümler tasarlama becerisi. | 0 |
| 5 | Karmaşık bir sistemi ve/veya alt-sistemi veya süreci gerçekçi kısıtları ve koşulları gözeterek, mevcut ve gelecekteki gereksinimleri karşılayacak biçimde tasarlama becerisi. | 0 |
| 6 | Endüstri Mühendisliği uygulamalarında karşılaşılan karmaşık mühendislik problemlerinin analizi ve çözümüne yönelik, tahmin ve modelleme de dahil olmak üzere, Endüstri Mühendisliği ile ilgili yazılım olanakları ile uygun teknikleri, kaynakları, modern mühendislik ve bilişim araçlarını, sınırlamalarının da farkında olarak seçme ve kullanma becerisi. | 0 |
| 7 | Karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerinin incelenmesi için literatür araştırması, deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama dahil, araştırma yöntemlerini kullanma becerisi. | 0 |
| 8 | Mühendislik uygulamalarının BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları kapsamında, topluma, sağlık ve güvenliğe, ekonomiye, sürdürülebilirlik ve çevreye etkileri hakkında bilgi. | 3 |
| 9 | Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. | 3 |
| 10 | Mühendislik meslek ilkelerine uygun davranma, etik sorumluluk hakkında bilgi. | 4 |
| 11 | Hiçbir konuda ayrımcılık yapmadan, tarafsız davranma ve çeşitliliği kapsayıcı olma konularında farkındalık. | 4 |
| 12 | Bireysel olarak ve disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda (yüz yüze, uzaktan veya karma) takım üyesi veya lideri olarak etkin biçimde çalışabilme becerisi. | 2 |
| 13 | Hedef kitlenin çeşitli farklılıklarını (eğitim, dil, meslek gibi) dikkate alarak, teknik konularda sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi. | 2 |
| 14 | Teknik resim, akış diyagramı gibi görsel araçları kullanma becerisi. | 2 |
| 15 | Proje yönetimi ve ekonomik yapılabilirlik analizi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi. | 0 |
| 16 | Girişimcilik ve yenilikçilik hakkında farkındalık. | 0 |
| 17 | Bağımsız ve sürekli öğrenebilme, yeni ve gelişmekte olan teknolojilere uyum sağlayabilme ve teknolojik değişimlerle ilgili sorgulayıcı düşünebilmeyi kapsayan yaşam boyu öğrenme becerisi. | 1 |