| Ders Adı | Kodu | Verildiği Yıl | Verildiği Yarıyıl | Süresi (T+U) | Yerel Kredisi | AKTS Kredisi |
| Biçimsel Diller ve Otomata Teori | CENG 491 | 4 | 1 | 3 + 0 | 3 | 6,00 |
| |
| Ders Bilgileri |
| Dersin Öğretim Dili | İngilizce |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Veriliş Biçimi | Yüz Yüze |
| |
Dersin Öğrenme Kazanımları:
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler: |
| 1. Sonlu makinaların nasıl çalıştığını anlar |
| 2. Gerekirci ve gerekirci olmayan otomatlarıın eşdeğerliliğini anlar |
| 3. Bağlamdan bağımsız gramerlerin ve aşağı sürüklemeli otomatların denkliğini anlar. |
| 4. Biçimsel dilleri düzenli, bağlamdan bağımsız, Turing karar verilebilir, Turing tanınabilir olarak sınıflandırır. |
| 5. P ve NP sınıflarındaki teorik problemleri analiz eder. |
| |
| Dersin Önkoşulları ve Birlikte Alınması Gereken Dersler | CENG 124 |
| Daha Önce Alınmış Olması Önerilen Dersler | CENG 383 |
| |
Dersin Tanımı:
Formal İspatlar. Sonlu makina, Düzeni ifadeler, ve her iki notasyonu bağlayan algoritmalar. Düzenli diller için Pompalama Ön Önermesi ve düzenli dillerin özellikleri. Bağlamdan bağımsız gramerler. Bağlamdan bağımsız diller için Pompalama Ön Önermesi ve bağlamdan bağımsız dillerin özellikleri. Pushdown makineler ve Turing Makineleri.
|
| |
Üretken Yapay Zeka Kullanımı:
Bu araçlar, teorik kavramların analiz edilmesi, pratik sonuçların değerlendirilmesi ve problem çözme becerilerinin geliştirilmesine katkı sağlayabilir. Ancak, yapay zekâ bağımsız çalışmanın yerine geçmemeli, yalnızca yardımcı bir araç olarak görülmelidir. |
| |
| Dersin İçeriği (Haftalık Konu Dağılımı): |
| |
| Hafta | Konu |
| 1 | Formal İspatlar |
| 2 | Sonlu otomat |
| 3 | Gerekirci olmayan |
| 4 | Düzenli ifadeler |
| 5 | Düzenli dillerin kapalılık özelliği |
| 6 | Düzenli diller için Pumping savı |
| 7 | Arasınav |
| 8 | Bağlam bağımsız diller ve gramer |
| 9 | Pushdown otomat |
| 10 | Bağlam bağmsız dilleri için Pumping sav |
| 11 | Bağlam hassas diller |
| 12 | Turing makinaları |
| 13 | Turing makina türevleri |
| 14 | Dönem sonu genel gözden geçirme |
| |
| Kaynaklar: |
| J. Hopcroft, R. Motwani, and J. Ullman. Introduction to Automata Theory, Languages, and Computation, Pearson/Addison-Wesley. |
| |
| Diğer Kaynaklar: |
| (1) P. Linz. Introduction to Formal Languages and Automata, 6th edition, 2017 (or 5th or 4th edition), Jones and Barlett; and
(2) Michael Sipser, Introduction to the Theory of Computation, 3rd edition (or 1st edition), 2013, Cengage Learning. |
| |
| Öğretim Yöntem ve Teknikleri: |
| 3 saat teori |
| |
| Değerlendirme Sistemi: |
| Yöntem | Adet | Katkı (%) |
| Ödev | 5 | %30 |
| Ara Sınav | 1 | %30 |
| Final Sınavı | 1 | %40 |
| |
| Ders İşbaşı Eğitimi (iş yerinde eğitim) Gerektiriyor mu? |
| Gerektirmiyor |
| |
Dersin Program Yeterlilikleri vs. Öğrenme Kazanımları:
|
| # | Program Yeterlilikleri | Katkı |
| 1 | Matematik, fen bilimleri, temel mühendislik, bilgisayarla hesaplama ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda bilgi; bu bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi. | 3 |
| 2 | Karmaşık mühendislik problemlerini, temel bilim, matematik ve mühendislik bilgilerini kullanarak ve ele alınan problemle ilgili BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını gözeterek tanımlama, formüle etme ve analiz becerisi. | 3 |
| 3 | Karmaşık mühendislik problemlerine yaratıcı çözümler tasarlama becerisi; karmaşık sistemleri, süreçleri, cihazları veya ürünleri gerçekçi kısıtları ve koşulları gözeterek, mevcut ve gelecekteki gereksinimleri karşılayacak biçimde tasarlama becerisi. | 3 |
| 4 | Karmaşık mühendislik problemlerinin analizi ve çözümüne yönelik, tahmin ve modelleme de dahil olmak üzere, uygun teknikleri, kaynakları ve modern mühendislik ve bilişim araçlarını, sınırlamalarının da farkında olarak seçme ve kullanma becerisi. | 0 |
| 5 | Karmaşık mühendislik problemlerinin incelenmesi için literatür araştırması, deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama dahil, araştırma yöntemlerini kullanma becerisi. | 0 |
| 6 | Mühendislik uygulamalarının BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları kapsamında, topluma, sağlık ve güvenliğe, ekonomiye, sürdürülebilirlik ve çevreye etkileri hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. | 0 |
| 7 | Mühendislik meslek ilkelerine uygun davranma, etik sorumluluk hakkında bilgi; hiçbir konuda ayrımcılık yapmadan, tarafsız davranma ve çeşitliliği kapsayıcı olma konularında farkındalık. | 0 |
| 8 | Bireysel olarak ve disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda (yüz yüze, uzaktan veya karma) takım üyesi veya lideri olarak etkin biçimde çalışabilme becerisi. | 0 |
| 9 | Hedef kitlenin çeşitli farklılıklarını (eğitim, dil, meslek gibi) dikkate alarak, teknik konularda sözlü, yazılı etkin iletişim kurma becerisi. | 0 |
| 10 | Proje yönetimi ve ekonomik yapılabilirlik analizi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik ve yenilikçilik hakkında farkındalık. | 0 |
| 11 | Bağımsız ve sürekli öğrenebilme, yeni ve gelişmekte olan teknolojilere uyum sağlayabilme ve teknolojik değişimlerle ilgili sorgulayıcı düşünebilmeyi kapsayan yaşam boyu öğrenme becerisi. | 0 |