| Ders Adı | Kodu | Verildiği Yıl | Verildiği Yarıyıl | Süresi (T+U) | Yerel Kredisi | AKTS Kredisi |
| Çok Kriterli Karar Verme | IE 404 | | | 3 + 0 | 3 | 5,00 |
| |
| Ders Bilgileri |
| Dersin Öğretim Dili | İngilizce |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Veriliş Biçimi | Yüz Yüze |
| |
Dersin Öğrenme Kazanımları:
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler: |
| 1. Çok kriterli karar problemlerini tanıma |
| 2. Fayda teorisini anlama |
| 3. Çok kriterli karar verme problemlerini belirlilik ve belirsizlik altında formüle etme ve çözme |
| 4. Karar verme problemlerini çözmek için bilgisayar araçlarını kullanabilme pratiği ve becerileri |
| 5. Takım çalışmasına iştirak |
| 6. Etik hususlarda farkındalık |
| |
| Dersin Önkoşulları ve Birlikte Alınması Gereken Dersler | Yok |
| Daha Önce Alınmış Olması Önerilen Dersler | Yok |
| |
Dersin Tanımı:
Bu ders, nicel karar analizini kapsayacak şekilde tasarlanmıştır. Ders, esas olarak üç bölüme ayrılmıştır: karar analizine genel giriş, çok kriterli karar analizi ve çok amaçlı optimizasyon. İlk bölümde, insanların nasıl karar aldıkları ve karar alma tuzakları ele alınmaktadır. Yapılandırılmış rasyonel karar alma sürecinin yararları vurgulanmaktadır. İkinci bölümde, karar unsurlarının (değerler, amaçlar, alternatifler, ölçütler, ödünleşimler ve belirsizlik) yapılandırılması, çok ölçütlü fayda teorisi (ÇÖFT) ve kesinlik altında karar için analitik hiyerarşi süreci (AHS) ve belirsizlik altında kararlar için karar ağaçları tanıtılmaktadır. Katma değerli risk yönetimi de tartışılmaktadır. Son olarak, üçüncü bölümde optimizasyon ve hedef programlama işlenmektedir. |
| |
| Dersin İçeriği (Haftalık Konu Dağılımı): |
| |
| Hafta | Konu |
| 1 | Yöneylem Araştırması için tarihsel önem. Örnek vakalar. |
| 2 | Karar almanın arka planı ve resmi tanımları. Çoklu ve çelişen hedefler. Karar ağaçları. Kesinlik ve belirsizlik altındaki problemlere genel bakış. |
| 3 | Hedefleri ve alt hedefleri tanımlama. Kapsamlı ve ölçülebilir nitelikler. Baskınlık ve etkili sınır çözümleri. |
| 4 | Çoklu hedef problemlerine tek hedefli yaklaşım. Ödünleşim, ağırlıklı ortalama fonksiyonları, tatmin edici. |
| 5 | Belirlilik altındaki problemler için hedef programlama yaklaşımı. |
| 6 | Belirlilik altındaki problemler için Analitik Hiyerarşi Süreci. |
| 7 | Analitik Hiyerarşi Sürecinin Uzantıları. |
| 8 | Belirsizlik altındaki problemler. Çoklu nesnel karar almada Beklenen Parasal Değer yaklaşımı. Fayda Teorisi. Tek özellikli problemler için fayda fonksiyonları. Fayda fonksiyonlarının değerlendirilmesi. Riskten kaçınma. |
| 9 | Belirsizlik altındaki problemler ve Fayda Teorisi. Tek ölçütlü problemler için fayda fonksiyonları. Fayda fonksiyonlarının değerlendirilmesi. Riskten kaçınma. |
| 10 | Tek ölçütlü problemler için fayda fonksiyonları. Fayda fonksiyonlarının değerlendirilmesi. Riskten kaçınma. |
| 11 | Belirsizlik ve fayda bağımsızlığı altında çok ölçütlü problemler. |
| 12 | Çok ölçütlü fayda fonksiyonlarının değerlendirilmesi. Hiyerarşik niteliklere sahip örnekler. |
| 13 | Karar verme uygulamalarına genel bakış. |
| 14 | Karar vermede ileri seviye konular. |
| |
| Kaynaklar: |
| W.L. Winston, Operations Research: Applications and Algorithms (4th ed.), Thomson-Brooks/Cole, 2004.
H. Raiffa, Decision Analysis: Introductory Lectures on Choices under Uncertainty, Addison-Wesley, 1968.
|
| |
| Diğer Kaynaklar: |
| R.L. Keeney and H. Raiffa, Decisions with Multiple Objectives: Preferences and Value Tradeoffs, Cambridge University Press, 1993.
R.L. Keeney, Value Focused Thinking: A Path to Creative Decision Making, Harvard University Press, 1996. |
| |
| Öğretim Yöntem ve Teknikleri: |
| Her hafta 3 saat ders |
| |
| Değerlendirme Sistemi: |
| Yöntem | Adet | Katkı (%) |
| Ara Sınav | 1 | %30 |
| Final Sınavı | 1 | %40 |
| Ödev | 2 | %15 |
| Proje | 1 | %15 |
| |
| Ders İşbaşı Eğitimi (iş yerinde eğitim) Gerektiriyor mu? |
| Gerektirmiyor |