| Ders Adı | Kodu | Verildiği Yıl | Verildiği Yarıyıl | Süresi (T+U) | Yerel Kredisi | AKTS Kredisi |
| Deney Tasarımı | IE 429 | | | 3 + 0 | 3 | 5,00 |
| |
| Ders Bilgileri |
| Dersin Öğretim Dili | İngilizce |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Veriliş Biçimi | Yüz Yüze |
| |
Dersin Öğrenme Kazanımları:
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler: |
| 1. Deney yapma ve uygulamaları konusunda bilgi edinme ve anlama. |
| 2. Doğru deney tasarımları seçme ve uygulama becerisi. |
| 3. Deneyle elde edilen verileri analiz etme ve sonuçları yorumlama becerisi. |
| 4. Deney tasarımı ve analizi için yazılım kullanma becerisi. |
| 5. Ürün ve/veya süreç iyileştirmede ekip halinde çalışma. |
| |
| Dersin Önkoşulları ve Birlikte Alınması Gereken Dersler | IE 228 |
| Daha Önce Alınmış Olması Önerilen Dersler | Yok |
| |
Dersin Tanımı:
Kalitede deney tasarımının kalitedeki yeri, kontrol edilebilir ve diğer faktörler, yanıt değişkenleri, istatistiksel ve pratik anlamlılık, tam ve kısmi etmen tasarımları, regresyon analizinin etmen tasarımlarının analizi için kullanılması, Taguchi'nin gürbüz tasarımı, yanıt yüzeyi metodolojisi. |
| |
Üretken Yapay Zeka Kullanımı:
Hayır |
| |
| Dersin İçeriği (Haftalık Konu Dağılımı): |
| |
| Hafta | Konu |
| 1 | Deney Tasarımına Giriş, Kalite ve İstatistiksel Süreç Kontrolüyle İlişkisi. |
| 2 | Temel kavramlar: kontrol edilebilir faktörler, tepki değişkenleri, rahatsız edici faktörler, faktör düzeyleri; deneysel tasarım ve analiz adımları; iki faktörlü iki seviyeli tam faktöriyel tasarımlar, hesaplama etkileri ve etkileşimi, kodlama faktör düzeyleri. |
| 3 | Üç faktörlü iki seviyeli tam faktöriyel tasarımlar; etkileşim kavramları ve pratik ve istatistiksel anlamlılık, normal olasılık grafikleri; tekrarlanmamış tasarımlarda faktör seviyelerinin seçimi. |
| 4 | Analiz için regresyon yaklaşımı: Tekrarlanmış tasarımlar için regresyon kullanımı, normal olasılık grafikleriyle havuzlama ve tekrarlanmamış tasarımlar için regresyon kullanımı, MS Excel uygulamalarıyla örnekler. |
| 5 | Dört faktörlü iki seviyeli tam faktöriyel tasarımlar; etki seyrekliği ilkesi; deneysel hataların tespiti; etkileşim ve ana etki grafiklerinin analizi; eşit varyans ve artık grafikleri varsayımı; MS Excel uygulamalarıyla örnekler. |
| 6 | MINITAB paketi ile deney tasarımına giriş; kesirli faktöriyel tasarımlar: 23 ilkeli kesirli tasarımlar (24-1, 25-2, 26-3, 27-4), Ockham'ın usturası ilkeleri ve etki kalıtımı. |
| 7 | Genel kesirli faktöriyel tasarımlar; çözünürlük III, IV ve V tasarımları; ilişkileri tanımlama ve tasarım üreteçleri; MINITAB ile örnekler. |
| 8 | Ara sınav öncesi genel bir tekrar; dönem projelerinin detaylı sunumu ve sınıf içi tartışması. |
| 9 | Tarama ve takip deneyleri; katlamalı tasarımlar; eksik veriler ve yanlış faktör düzeyleriyle ilgili problemler; MINITAB ile örnekler. |
| 10 | Gürbüz (sağlam) tasarımlara giriş: Rahatsızlık verici faktörler ve etkileri, Taguchi'nin kayıp fonksiyonu, bloklama ve sağlam tasarım karşılaştırması. |
| 11 | Rahatsızlık faktörleri bilinmediğinde gürbüz tasarım: Varyans hesaplamaları için tekrarlar. MS Excel ve MINITAB ile örnekler. |
| 12 | Rahatsızlık faktörleri bilindiğinde sağlam tasarım; Taguchi'nin iç ve dış dizilerle sağlam tasarıma yaklaşımı; Rahatsızlık değişkenlerinin nerede aranacağı; MS Excel ve MINITAB ile örnekler. |
| 13 | Tepki yüzeyi metodolojisi: en dik tırmanış yöntemi ve ikinci dereceden modellerin analizi. |
| 14 | Dönem projelerinin sunumu ve sınıf tartışmaları. |
| |
| Kaynaklar: |
| Montgomery, D.C., Design and Analysis of Experiments, John Wiley, 8. Edition, 2013, 978-1118146927 |
| |
| Diğer Kaynaklar: |
| P. G. Mathews, Design of Experiments with Minitab, ASQ Milwaukee Press, 2005, 0-87389-637-8
R. Boddy & G. Smith, Effective Experimentation for Scientists and Technologists, John Wiley & Sons, 2010, 978-0470684603
I. Bass, Six Sigma Statistics with Excel and Minitab, McGraw-Hill Companies, Inc, 2007, 978-0071489690 |
| |
| Öğretim Yöntem ve Teknikleri: |
| Haftalık 3 saat ders. |
| |
| Değerlendirme Sistemi: |
| Yöntem | Adet | Katkı (%) |
| Ara Sınav | 1 | %40 |
| Final Sınavı | 1 | %30 |
| Proje | 1 | %30 |
| |
| Ders İşbaşı Eğitimi (iş yerinde eğitim) Gerektiriyor mu? |
| Gerektirmiyor |
| |
Dersin AKTS İş Yükü:
|
| # | Aktivite | Adet | Süre (Saat) | İş Yükü |
| 1 | Derslere Katılım (haftalık bazda) | 14 | 3,00 | 42,00 |
| 2 | Laboratuvarlara/Derslere Katılım (haftalık bazda) | 0 | 0,00 | 0,00 |
| 3 | Notların önceden hazırlanması ve son haline getirilmesi (haftalık bazda) | 13 | 1,00 | 13,00 |
| 4 | İlgili materyalin toplanması ve seçilmesi (bir kez) | 1 | 2,00 | 2,00 |
| 5 | İlgili materyalin kendi kendine incelenmesi (haftalık bazda) | 13 | 2,00 | 26,00 |
| 6 | Ev ödevleri | 0 | 0,00 | 0,00 |
| 7 | Sınavlara Hazırlık | 0 | 0,00 | 0,00 |
| 8 | Ara Sınavlara Hazırlık (Sınavların süresi dahil) | 1 | 8,00 | 8,00 |
| 9 | Dönem Ödevi/Vaka Çalışması Raporunun Hazırlanması (sözlü sunum dahil) | 0 | 0,00 | 0,00 |
| 10 | Dönem Projesi/Saha Çalışması Raporunun Hazırlanması (sözlü sunum dahil) | 1 | 10,00 | 10,00 |
| 11 | Final Sınavına Hazırlık (sınav süresi dahil) | 1 | 12,00 | 12,00 |
| |
Dersin Program Yeterlilikleri vs. Öğrenme Kazanımları:
|
| # | Program Yeterlilikleri | Katkı (0-4) |
| 1 | Matematik, fen bilimleri, temel mühendislik, bilgisayarla hesaplama ve Endüstri Mühendisliği disiplinine özgü konularda bilgi. | 2 |
| 2 | Edinilen bilgileri karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerinin çözümünde kullanma becerisi. | 2 |
| 3 | İnsan, malzeme, makine, para, bilgi, zaman, teknoloji ve enerji gibi bileşenleri içeren karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerini, temel bilim, matematik ve mühendislik bilgilerini kullanarak ve ele alınan problemle ilgili BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını* gözeterek tanımlama, uygun yöneylem araştırması metotları ve modelleme teknikleri ile formüle etme ve analiz etme becerisi. | 1 |
| 4 | İnsan, malzeme, makine, para, bilgi, zaman, teknoloji ve enerji gibi bileşenleri içeren karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerine yaratıcı çözümler tasarlama becerisi. | 2 |
| 5 | Karmaşık bir sistemi ve/veya alt-sistemi veya süreci gerçekçi kısıtları ve koşulları gözeterek, mevcut ve gelecekteki gereksinimleri karşılayacak biçimde tasarlama becerisi. | 2 |
| 6 | Endüstri Mühendisliği uygulamalarında karşılaşılan karmaşık mühendislik problemlerinin analizi ve çözümüne yönelik, tahmin ve modelleme de dahil olmak üzere, Endüstri Mühendisliği ile ilgili yazılım olanakları ile uygun teknikleri, kaynakları, modern mühendislik ve bilişim araçlarını, sınırlamalarının da farkında olarak seçme ve kullanma becerisi. | 2 |
| 7 | Karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerinin incelenmesi için literatür araştırması, deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama dahil, araştırma yöntemlerini kullanma becerisi. | 4 |
| 8 | Mühendislik uygulamalarının BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları kapsamında, topluma, sağlık ve güvenliğe, ekonomiye, sürdürülebilirlik ve çevreye etkileri hakkında bilgi. | 0 |
| 9 | Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. | 0 |
| 10 | Mühendislik meslek ilkelerine uygun davranma, etik sorumluluk hakkında bilgi. | 1 |
| 11 | Hiçbir konuda ayrımcılık yapmadan, tarafsız davranma ve çeşitliliği kapsayıcı olma konularında farkındalık. | 1 |
| 12 | Bireysel olarak ve disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda (yüz yüze, uzaktan veya karma) takım üyesi veya lideri olarak etkin biçimde çalışabilme becerisi. | 2 |
| 13 | Hedef kitlenin çeşitli farklılıklarını (eğitim, dil, meslek gibi) dikkate alarak, teknik konularda sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi. | 3 |
| 14 | Teknik resim, akış diyagramı gibi görsel araçları kullanma becerisi. | 3 |
| 15 | Proje yönetimi ve ekonomik yapılabilirlik analizi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi. | 0 |
| 16 | Girişimcilik ve yenilikçilik hakkında farkındalık. | 0 |
| 17 | Bağımsız ve sürekli öğrenebilme, yeni ve gelişmekte olan teknolojilere uyum sağlayabilme ve teknolojik değişimlerle ilgili sorgulayıcı düşünebilmeyi kapsayan yaşam boyu öğrenme becerisi. | 0 |