| Ders Adı | Kodu | Verildiği Yıl | Verildiği Yarıyıl | Süresi (T+U) | Yerel Kredisi | AKTS Kredisi |
| Yapı Tipleri ve Programlama | IAGR 539 | | | 3 + 0 | 3 | 7,50 |
| |
| Ders Bilgileri |
| Dersin Öğretim Dili | İngilizce |
| Dersin Seviyesi | Yüksek Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Veriliş Biçimi | Yüz Yüze |
| |
Dersin Öğrenme Kazanımları:
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler: |
| 1. Farklı yapı tipolojilerini tanır ve analiz eder. |
| 2. İç mekân programlamasının temel kavramlarını açıklar. |
| 3. Kullanıcı ve işlev ihtiyaçlarına uygun program geliştirir. |
| 4. Yerinde gözlem ve araştırma yaparak programlama sürecini destekler. |
| 5. Dijital araçları program oluşturma ve sunma süreçlerinde kullanır. |
| |
| Dersin Önkoşulları ve Birlikte Alınması Gereken Dersler | Yok |
| Daha Önce Alınmış Olması Önerilen Dersler | Yok |
| |
Dersin Tanımı:
Bu ders, iç mimarların çalıştığı konut, ticaret, eğitim, sağlık, ofis, eğlence ve spor gibi farklı bina tipolojilerini teorik ve pratik açıdan ele alır. Çoğu zaman mimarlara net bir yapı programı sunulmadığı için, dersin temel amacı, farklı bina türlerine yönelik kullanıcı ve işlev ihtiyaçlarını analiz edebilme ve program geliştirme becerisini kazandırmaktır. Öğrenciler, iç mekân programlama araçlarını öğrenmenin yanı sıra, saha araştırmalarıyla yapı tiplerinin tipik özelliklerini inceleyecek ve seçilen bir tipoloji için örnek bir program geliştireceklerdir. |
| |
Üretken Yapay Zeka Kullanımı:
Bu derste üretken yapay zekâ, farklı bina tipolojileri için kullanıcı ihtiyaçları, fonksiyon şemaları ve iç mekân senaryoları oluşturmada yaratıcı bir başlangıç noktası olarak kullanılabilir. Öğrenciler, yapay zekâyı program geliştirme sürecinde fikir üretimi, benzer tipolojilerdeki örnek analizleri ve metinsel ihtiyaç programlarının ilk taslaklarını oluşturmak amacıyla destekleyici bir araç olarak kullanabilirler. |
| |
| Dersin İçeriği (Haftalık Konu Dağılımı): |
| |
| Hafta | Konu |
| 1 | Giriş ve Metodoloji & Bina Tipolojilerinin Tanımları |
| 2 | Tüm Bina Tipolojilerinde Ortak Olan Bina Tasarımı Konuları |
| 3 | Mimari ve İç Mekan Programlama & Paydaşların Gereksinimleri ve Bunların Programlama, Kısıtlamalar ve Sınırlamalar Üzerindeki Etkisi Ödev 1: Seçilen bina tipinin kullanıcıları ve paydaşları hakkında ön araştırma 1 |
| 4 | Paydaşların; Müşterilerin; Kullanıcıların ve Diğerlerinin Sorunları, Zaman Kısıtları, Hedefler ve Amaçlar Ödev 1'in sunumu. |
| 5 | Yönetim Yönleri - Tasarım Yönetimi ve İnşaat Yönetimi, İşçilik ve Lojistik Konuları Ödev 1-b: Seçilen bina tipinin kullanıcı beklentileri ve gereksinimleri üzerine bir literatür taraması |
| 6 | Mali Konular, Yönetim ve bunların programlama ve aşamaları üzerindeki etkisi |
| 7 | Uyarlanabilir yeniden kullanım konuları - Mevcut binanın artıları ve eksileri. Ödev 2. Boş salona yeni bir işlev önerilmesi. Seçilen binanın analizi - Çankaya Üniversitesi'nin genel bina 1. katındaki boş kafeterya |
| 8 | Yapıların Semiyolojisi ve Anlamı, Kavram Geliştirme ve Tasarımın Stilistik ve Diğer Sorunları Ödev 2 sunumu. |
| 9 | Konut Binaları: Konut Kompleksleri, Evler, Villalar, Rezidanslar, Saraylar + Ağırlama ve Konaklama Binaları: Oteller, Lojmanlar, Yurtlar, Yaşlılar için Konutlar - genel ortak alan gereksinimleri |
| 10 | Devlet Binaları ve Ofisleri, Şirket Merkezleri, Özel Ofisler+ Eğitim Kurumları: Anaokulları, İlkokullar, Liseler, Üniversiteler, Özel Öğrenciler İçin Okullar (Engelli veya Üstün Yetenekli Öğrenciler) - genel ortak alan gereksinimleri Ödev no 3: Çankaya salonuna önerilen işlevin iç mimari programlaması |
| 11 | Ticari Yapılar; Restoranlar; Kahveler, Mağazalar; Alışveriş Merkezleri + Kültürel Yapılar: Müzeler, Kültür Merkezleri, Toplum Merkezleri, Galeriler |
| 12 | Eğlence Tesisleri: Sinemalar, Tiyatrolar; Opera Binaları+ Sağlık Binaları: Özel Klinikler, Sağlık Merkezleri, Hastaneler |
| 13 | Seçilen bina tipinin nihai programlamasına ilişkin eleştiriler. |
| 14 | Seçilen bina tipinin nihai programlamasına ilişkin eleştiriler. |
| |
| Kaynaklar: |
| Pena, W. M., & Parshall, S. A. (2012). Problem seeking: An architectural programming primer. John Wiley & Sons.
Panero, J., Zelnik, M., & De Chiara, J. (2001). Time-Saver Standards for Interior Design and Space Planning (p. 1689). McGraw-Hill.
Buxton, P. (Ed.). (2018). Metric handbook: planning and design data. Routledge.
Iano, J., & Allen, E. (2022). The architect's studio companion: rules of thumb for preliminary design. John Wiley & Sons.
Reznikoff, S. C. (1986). Interior graphic and design standards. |
| |
| Diğer Kaynaklar: |
| |
| |
| Öğretim Yöntem ve Teknikleri: |
| Ders, haftalık teorik sunumlar, örnek vaka analizleri ve yerinde gözlem çalışmaları ile yapılandırılmıştır. Öğrencilerin eleştirel düşünme, tartışma ve sorgulama becerilerini geliştirmek amacıyla sınıf içi etkileşime, grup çalışmalarına ve tartışma temelli öğrenme süreçlerine önem verilir. Ayrıca araştırmaya dayalı proje üretimi ve yapı tipolojileri üzerinden program geliştirme çalışmalarıyla uygulamalı öğrenme desteklenir. |
| |
| Değerlendirme Sistemi: |
| Yöntem | Adet | Katkı (%) |
| Ödev | 3 | %45 |
| Katılım/Tartışma | 1 | %15 |
| Dönem Ödevi (Araştırma) | 1 | %20 |
| Dönem Ödevi (Sunumu) | 1 | %20 |
| |
| Ders İşbaşı Eğitimi (iş yerinde eğitim) Gerektiriyor mu? |
| Gerektirmiyor |
| |
Dersin Program Yeterlilikleri vs. Öğrenme Kazanımları:
|
| # | Program Yeterlilikleri | Katkı |
| 1 | İçmimarlık, iç mekân tasarımı ve ilişkili disiplinlerden edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri uzmanlık düzeyinde geliştirebilme, derinleştirebilme, bu bilgileri disiplinlerarası etkileşim içinde yorumlayarak yeni bilgiler oluşturabilme. | 2 |
| 2 | Bilimsel araştırma yöntemleri ile bilgiye ulaşabilme, veri toplama ve bu bilgileri toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerleri gözeterek eleştirel bir yaklaşımla yorumlayabilme, içmimarlık alanında karşılaşılan sorunları çözümleyebilme. | 3 |
| 3 | Tasarım ve teori, renovasyon ve tarih, kentsel iç mekânlar, sosyal-psikolojik ve kültürel etmenler, ekolojik tasarım, akustik, aydınlatma ve renk, gelişmiş strüktürler ile yönetim ve pazarlama gibi konularda edindiği bilgileri disiplinlerarası çalışmalarda kullanabilme ve bu çalışmaları etkin bir biçimde yürütebilme. | 3 |
| 4 | İçmimarlık alanında gerekli akademik personeli ve toplumun farklı taleplerini karşılayacak liderlik becerileri kazanarak uzmanlık gerektiren çalışmaları bağımsız olarak planlayabilme, yönetebilme ve bu süreçlerde aktif sorumluluk alabilme. | 2 |
| 5 | İçmimarlık alanında gerekli bilimsel ve teknolojik altyapıyı etkin bir şekilde kullanabilme; bilgisayar yazılımları, bilişim ve iletişim teknolojilerini tasarım süreçlerinde ve farklı disiplinlerdeki uygulamalarda kullanabilme. | 4 |
| 6 | İçmimarlık alanındaki güncel gelişmeler ışığında edindiği uzmanlık bilgilerini ve araştırma sonuçlarını alan içi ve dışı paydaşlara sistematik biçimde aktarabilme, mesleki ilişkileri yönlendiren normları eleştirel olarak değerlendirme ve gerektiğinde değiştirebilme. | 4 |
| 7 | En az Avrupa Dil Portföyü B2 genel düzeyinde İngilizce kullanarak alanındaki bilimsel gelişmeleri takip edebilme, sözlü ve yazılı iletişim kurabilme. | 4 |