| Ders Adı | Kodu | Verildiği Yıl | Verildiği Yarıyıl | Süresi (T+U) | Yerel Kredisi | AKTS Kredisi |
| İletişim Kuramları | HİR 209 | | | 3 + 0 | 3 | 5,00 |
| |
| Ders Bilgileri |
| Dersin Öğretim Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Veriliş Biçimi | Yüz Yüze |
| |
Dersin Öğrenme Kazanımları:
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler: |
| 1. Teorik yaklaşım ve pozisyonların muayyen bir bilgi kuramına olan bağlılığını fark ederek; kuramları oluşturan nedensellik ilişkileri hakkında bakış açısı edinir. |
| 2. Anaakım ve eleştirel kuramlar arasındaki temek farkları öğrenir; iletişim ve iktidar arasındaki illiyet bağını kurabilir bir akademik düzeye intikal eder |
| 3. İletişimin toplumsallığının döngüsel karakterini farklı iletişim araştırmalarının neticeleri ışığında kavrar ve -bir iletişim uzmanı adayı- olarak kendi teorik pozisyonu oluşturur. |
| 4. İletişim disiplininin sosyal teorilerle olan yakın münasebetini öğrenir ve iletişim ürünlerini metinlerarası biçimde okuma kabiliyeti kazanır. |
| |
| Dersin Önkoşulları ve Birlikte Alınması Gereken Dersler | Yok |
| Daha Önce Alınmış Olması Önerilen Dersler | Yok |
| |
Dersin Tanımı:
İletişim kuramları dersi temel olarak, iletişimin doğası ve toplumsallığı üzerine yapılan bilimsel tartışmaları ve bu doğrultuda yaşanan teorik tecrübeleri kronolojik ve paradigmatik bir istikamette ele almaktadır. Ders kapsamında mezkûr kuramlar anaakım, eleştirel ve teknolojik paradigmalar sınıflaması altında incelenmekte; Avrupa’da ve ABD’de gerçekleştirilen iletişim araştırmaları arasındaki farklar tarihsel, siyasal ve toplumsal koşullar dikkate alınarak tartışılmaktadır. |
| |
| Dersin İçeriği (Haftalık Konu Dağılımı): |
| |
| Hafta | Konu |
| 1 | Bilimsel bilginin doğası üzerinden; kuram, kavram, paradigma ve söz konusu nosyonlarla ilişkili olarak epistemoloji, ontoloji ve metodoloji üzerine bir tartışma yürütülecektir. |
| 2 | Kitle, kitle toplumu, kitle kültürü, kitle iletişimi gibi kavramlar kendi bağlamları içerisinde tartışılacak ve kitle iletişimini doğuran sosyolojik sebepler üzerinde durulacaktır |
| 3 | Erken Dönem Kitle İletişim Araştırmaları: Güçlü Etkiler Dönemi. Walter Lippman ve Harold Lasswell’in çalışmaları incelenecektir. Yine aynı dönemde faal olması nedeniyle, iletişimi merkezine alan kent çalışmaları yürüten Chicago Okulu tartışma konusu yapılacaktır. |
| 4 | Güçlü Etkilerden Sınırlı Etkilere: Paul Lazarsfeld’in Columbia Üniversitesi’nde gerçekleştiği çalışmalar ve Carl Hovland’ın araştırmaları detaylı bir şekilde incelenecektir. Aynı hafta içerisinde “Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı” üzerinde durularak etken izlerkitle anlayışının gelişmesi etrafında bir tartışma yürütülecektir. |
| 5 | Güçlü Etkilere Geri Dönüş: Gündem Belirleme Kuramı, Çerçeveleme Kuramı, Bağımlılık Kuramı, Suskunluk Kuramı ve Cultivation kuramı üzerinde durulacaktır. |
| 6 | Eleştirel Yaklaşımlar: Frankfurt Okulu. Okulun tarihsel gelişimi üzerine yapılacak bir girizgahın akabinde Adorno ve Horkheimer’in “Aydınlanmanın Diyalektiği” çalışmaları ele alınacaktır. Söz konusu çalışma özelinde hem bir modernite eleştirisi tartışmaya açılacak hem de teorilerinin iletişimsel boyutunu oluşturan “Kültür Endüstrisi” kavramı üzerine düşünülecektir. |
| 7 | Vize sınavı |
| 8 | Herbert Marcuse’un “Tek Boyutlu İnsan” ve Walter Benjamin’in “Tekniğin Olanaklarıyla Yeniden Üretilebildiği Çağda Sanat Yapıtı” çalışmaları incelenecektir. |
| 9 | İngiliz Kültürel Çalışmaları: Erken dönem kültür ve iletişim kavramsallaştırmaları üzerinde durularak kültüre ilişkin mülahazaların çeşitlenmesinin politik-iktisadi temelleri ele alınacaktır. Söz konusu tarihsel süreç Frank Leavis ve E.P. Thompson’dan Richard Hoggart ve Raymond Williams’ın çalışmalarına uzanan teorik bir izleği takip edecektir. |
| 10 | Kitle İletişim Çalışmalarında İdeoloji ve İktidar: Birmingham Okulu’nda Stuart Hall izleri. İlgili haftada Kodlama/Kodaçımı çalışması tartışılacaktır. |
| 11 | İngiliz Kültürel Çalışmaları içerisinde gerçekleştirilen izlerkitle araştırmaları üzerinde durulacaktır. |
| 12 | İletişim ve Kamusallık: Jurgen Habermas’ın “Kamusal Alanın Yapısal Dönüşümü” çalışması ele alınarak kitle iletişimin kamusallığın oluşumunda oynadığı rol üzerinde durulacaktır. Yine Habermas’ın “İletişimsel Eylem Kuramı” ele alınarak teorinin esasları ve hedefleri hakkında bir tartışma yürütülecektir. |
| 13 | İletişim Ekonomi Politiği: Medya Kurumlarının daha geniş ekonomik, politik ve toplumsal yapılarla olan ilişkisi ve sahiplik yapıları üzerinde durulacaktır. |
| 14 | Teknolojik Paradigma: Toplumsal ilişkilerin merkezine iletişim araçlarını yerleştiren teknolojik paradigmanın esasları hakkında bilgi verilerek, Harold Innis ve Marshall McLuhan’ın çalışmaları üzerinde durulacaktır. |
| |
| Kaynaklar: |
| Burak Özçetin, Kitle İletişim Kuramları, Kavramlar, Okullar, Modeller, İletişim, 2018. |
| |
| Diğer Kaynaklar: |
| Paddy Scannel, Medya ve İletişim, Ütopya, 2020.
Nick Stevenson, Medya Kültürleri, Sosyal Teori ve Kitle İletişimi , Ütopya, 2015. |
| |
| Öğretim Yöntem ve Teknikleri: |
| Ders kapsamında teorik bir tartışma yürütülmektedir. |
| |
| Değerlendirme Sistemi: |
| Yöntem | Adet | Katkı (%) |
| Ara Sınav | 1 | %40 |
| Final Sınavı | 1 | %60 |
| |
| Ders İşbaşı Eğitimi (iş yerinde eğitim) Gerektiriyor mu? |
| Gerektirmiyor |