| Ders Adı | Kodu | Verildiği Yıl | Verildiği Yarıyıl | Süresi (T+U) | Yerel Kredisi | AKTS Kredisi |
| Mimari Tasarımda Karar Süreci | YTE 526 | | | 3 + 0 | 3 | 7,50 |
| |
| Ders Bilgileri |
| Dersin Öğretim Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | |
| Dersin Veriliş Biçimi | Yüz Yüze |
| |
Dersin Öğrenme Kazanımları:
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler: |
| 1. Karar verme yöntemleri hakkında genel bilgi edinir ve geleneksel ve çağdaş karar verme yöntemlerini tanır |
| 2. Tasarımda akılcı yaklaşımlar hakkında eleştirel bir anlayışa sahip olur ve karar destek sistemlerinin ilkelerini tanımlayabilir |
| 3. Tasarım problemlerini analiz edebilecek araçlara sahip olur ve alternatif tasarım şemalarını değerlendirebilir |
| |
| Dersin Önkoşulları ve Birlikte Alınması Gereken Dersler | Yok |
| Daha Önce Alınmış Olması Önerilen Dersler | Yok |
| |
Dersin Tanımı:
Bu ders, öğrencilerin mimari tasarım süreçlerinde analitik ve eleştirel düşünme becerilerini yapım teknolojileri bağlamında derinlemesine kavramalarını amaçlamaktadır. Mimarlık disiplininde hem araştırma hem de profesyonel uygulamalar açısından belirleyici rol oynayan alternatif tasarım senaryolarının üretimi ve bu senaryoların yapım teknikleri, malzeme sistemleri ve uygulanabilirlik kriterleri çerçevesinde çok boyutlu olarak değerlendirilmesi temel hedefler arasındadır. Böylelikle öğrenciler, çağdaş karar verme kuramlarını ve yöntemlerini yapı teknolojileriyle bütünleşik biçimde mimarlık pratiğine entegre edebilme yetkinliği kazanacaklardır. |
| |
Üretken Yapay Zeka Kullanımı:
|
| |
| Dersin İçeriği (Haftalık Konu Dağılımı): |
| |
| Hafta | Konu |
| 1 | Giriş: Dersin kapsamı, öğrenme hedefleri ve yapım teknolojileriyle ilişkilendirilen karar verme süreçlerine dair genel çerçevenin tanıtılması; temel kavramsal altyapının sunulması. |
| 2 | Tasarımda Karar Verme Süreçlerine Kuramsal Yaklaşım: Mimari tasarım süreçlerinde karar mekanizmalarının kuramsal temellerinin, epistemolojik arka planının ve uygulamadaki karşılıklarının analitik olarak ele alınması. |
| 3 | Tasarım ve Mühendislikte Karar Problemleri: Yapım teknolojileri ile ilişkili tasarım ve mühendislik problemlerinin karar kuramı çerçevesinde tanımlanması, sınıflandırılması ve çözüm modelleri üzerinden değerlendirilmesi. |
| 4 | Karar Sürecinin Yapısı: Karar verme sürecinin aşamaları, yapım süreçlerini etkileyen parametrelerin bu sürece entegrasyonu ve mimari tasarımda karar dinamiklerinin modellenmesi. |
| 5 | Tasarım Problemlerine Yöntemsel Yaklaşımlar: Tasarım kararlarının yapı teknolojileri bağlamında rasyonelleştirilmesine yönelik yöntem seçimi süreçlerinin teorik arka planı ve uygulama stratejileri. |
| 6 | Alternatif Geliştirme, Hedef Tanımlama ve Ölçüt Oluşturma: Alternatif mimari çözümlerin yapım teknolojileri çerçevesinde geliştirilmesi, performans hedeflerinin belirlenmesi ve karar ölçütlerinin yapı üretim süreciyle uyumlu biçimde oluşturulması. |
| 7 | Ölçüm Teknikleri ve Değerlendirme Süreçleri: Tasarım kararlarının nicel ve nitel değerlendirilmesinde kullanılan ölçüm yöntemleri ile bu yöntemlerin teknik ve ekonomik çıktılar üzerindeki etkilerinin irdelenmesi. |
| 8 | Duyarlılık Analizi ve Karar Etkileşimi: Yapım teknolojileri değişkenleri bağlamında duyarlılık analizlerinin karar modellerine entegrasyonu ve sonuçların tasarım üzerinde oluşturduğu etkilerin çözümlenmesi. |
| 9 | Hedefler, Ölçütler ve Ağırlıklandırma Üzerine Uygulamalar – Ara Sınav: Karar modellemesinde hedeflerin, ölçütlerin ve ağırlıkların belirlenmesine yönelik öğrenci uygulamalarının sunumu ve ara değerlendirme. |
| 10 | Ölçüm Modellerinin Eleştirel İncelemesi: Kullanılan ölçüm tekniklerinin geçerlilik, güvenilirlik ve bağlam uyumluluğu açısından eleştirel olarak değerlendirilmesi. |
| 11 | Ölçüm Yöntemlerine İlişkin Uygulama Sunumları: Öğrencilerin geliştirdiği ölçüm modellerinin tasarım ve yapım kararlarıyla ilişkili olarak sunumu ve geri bildirim oturumu. |
| 12 | Alternatiflerin Karşılaştırılmasına Yönelik Eleştirel Yaklaşımlar: Tasarım alternatiflerinin karşılaştırılmasında kullanılan yöntemlerin kapsam, sınırlılık ve karar çıktılarına etkisi açısından eleştirel olarak analiz edilmesi. |
| 13 | Alternatif Karşılaştırma Ödevlerinin Sunumu: Öğrenciler tarafından geliştirilen karşılaştırma modelleri ve değerlendirme raporlarının sunumu; karşılıklı geri bildirimlerin paylaşılması. |
| 14 | Dönem Projesi ve Final Değerlendirmesi: Dönem boyunca yürütülen çalışmalara ilişkin kapsamlı geri bildirim oturumu; tasarım-karar-yapım bütünlüğü bağlamında dönem projelerinin bütünsel değerlendirilmesi |
| |
| Kaynaklar: |
| Elker, C., Notes for the course “Architectural Design Decision Support System”, 2023 |
| |
| Diğer Kaynaklar: |
| Keen, P.G.W., Decision Support Systems: A Research Perspective;, Elsevier, Amsterdam, 2018, Keeney, R.L., Howard, R., Decisions with Multiple Objectives –Preferences and Value Tradeoffs, Cambridge University Press, 1993 Janssen, R., Multi-0bjective Decision Support for Environmental Management |
| |
| Öğretim Yöntem ve Teknikleri: |
| Kuramsal konulara ilişkin sunumlar, öğrenciler tarafından hazırlanacak yazılı ödevlerle desteklenecektir. Final ödevi, öğrencilerin dönem boyunca gerçekleştirdikleri araştırmaları kapsamlı bir şekilde içerecek ve akademik makale yazım tekniklerine uygun olarak hazırlanacaktır. Dersten elde edilecek deneyimin, öğrencilerin mesleki yaşamlarında karşılaşacakları karar verme süreçlerine yönelik çözüm önerileri geliştirmelerine katkı sağlaması beklenmektedir. |
| |
| Değerlendirme Sistemi: |
| Yöntem | Adet | Katkı (%) |
| Ara Sınav | 1 | %30 |
| Dönem Ödevi | 1 | %30 |
| Ödev | 4 | %10 |
| |
| Ders İşbaşı Eğitimi (iş yerinde eğitim) Gerektiriyor mu? |
| Gerektirmiyor |
| |
Dersin Program Yeterlilikleri vs. Öğrenme Kazanımları:
|
| # | Program Yeterlilikleri | Katkı |
| 1 | Lisans düzeyinde kazanılan kuramsal düzeydeki yetkinlikler temelinde mimarlık, planlama, tasarım temel alanında özgün çalışmalar için gerekli temeli sağlayan ileri düzeyde bilgi ve kavrayış edinilmesi | 4 |
| 2 | Mimarlık ve genel olarak tasarım alanı ile diğer alanlar arasındaki ara yüzlerde bilginin doğası, kaynakları, bilgi üretimi ve bilginin sınanmasına ilişkin sorunlar konusunda eleştirel farkındalık edinilmesi | 4 |
| 3 | Mesleki yüksek lisansta mesleki uygulama yeterliliği için gerekli bilişsel ve pratik becerilerin kazanılması | 4 |
| 4 | Kazanılan bilgi, kavrayış ve problem çözme becerilerini yeni ve alışılagelenin dışındaki ortamlarda, alanıyla ilgili daha geniş, disiplinler arası, çok disiplinli ve disiplinler üstü bağlamlar içerisinde uygulanması | 4 |
| 5 | İlgili araştırma alanında yeni bilgi ve yöntemler geliştirebilme ve farklı alanlardan gelen bilgiyi tümleştirmek için gerekli uzmanlaşmış problem çözme becerilerine sahip olunması | 4 |
| 6 | Bir akademik araştırmayı eleştirel olarak yürütebilmek | 4 |
| 7 | Alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yönetebilme becerisine sahip olmak | 4 |
| 8 | Çalışma ve öğrenim ortamlarında bağımsız davranabilmek ve sorumluluk alabilmek ve bir proje tanımlayabilmek ve yönetebilmek | 4 |
| 9 | Alanında akademik veya uygulama alanlarında çalışan ekiplerin mesleki bilgi ve pratiğine katkıda bulunmak | 3 |
| 10 | Bir çalışmada ulaşılan bulgular ve sonuçlar ile bunların temelinde yatan bilgi ve rasyoneli uzman olan ve olmayan gruplarla açık ve sistemli bir biçimde paylaşabilmek | 4 |
| 11 | Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde etkileşimli olarak kullanabilmek | 3 |
| 12 | Bir akademik araştırmayı sistemli ve eleştirel olarak yürütebilmek, ulusal ve uluslararası ortamlarda bildiri sunabilmek ve yayın yapabilmek | 4 |
| 13 | Uygulama yeterliliği için geçerli sertifikasyonu kazanmak ve gerekli yetkinliklere sahip olabilmek | 2 |
| 14 | Bilgi ve kararlarının uygulanmasından doğabilecek toplumsal ve etik sorumluluklarının bilincinde olarak, bilgiyi tümleştirebilmek | 4 |
| 15 | Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilmek ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilmek | 4 |
| 16 | Alanıyla ilgili kapsamlı projeler üretebilmek: kazandığı bilgi, kavrayış ve becerileri kullanarak [disiplinler arası, çok disiplinli disiplinler üstü bir yaklaşımla] farklı ölçeklerde tasarım / planlama kararları verme konusundaki kapasitesini ortaya koyabilmek, kapsamlı bir proje üretebilmek | 4 |