| Ders Adı | Kodu | Verildiği Yıl | Verildiği Yarıyıl | Süresi (T+U) | Yerel Kredisi | AKTS Kredisi |
| Tasarım Bilişi ve Yaratıcılık | ARCH 512 | | | 3 + 0 | 3 | 7,50 |
| |
| Ders Bilgileri |
| Dersin Öğretim Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Yüksek Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Veriliş Biçimi | Yüz Yüze |
| |
Dersin Öğrenme Kazanımları:
Bu dersi başarı ile tamamlayan öğrenciler: |
| 1. ‘Biliş’, ‘tasarım bilişi’ ve ‘yaratıcılık’ konuları hakkında karşılaştırmalı düşünebilme becerisi. |
| 2. Mimari tasarımda yaratıcılığın bilişsel olarak nasıl gerçekleşmekte olduğu hakkında düşünebilme ve fikir üretebilme becerisi. |
| |
| Dersin Önkoşulları ve Birlikte Alınması Gereken Dersler | Yok |
| Daha Önce Alınmış Olması Önerilen Dersler | Yok |
| |
Dersin Tanımı:
Bu ders ‘biliş’, ‘tasarım bilişi’ ve ‘yaratıcılık’ alanlarını karşılaştırmalı olarak incelerken, mimari tasarımda etkin olan bilişsel yapı ve süreçlerin mimari yaratıcılığa olan etkilerini irdelemeyi amaçlamaktadır.
Ders kapsamında sırasıyla: biliş kavramı (bilişin tanımı, bilişsel bilimin ve bilişsel psikolojinin tarihi ve tanımı, bilişsel bilgi depolama teorileri, bilişsel bilgi depolama yapıları, şema teorisi ve network teorisi), bilişsel şemalar (bilişsel şema tanımı, bilişsel şemaların kullanımı, bilişsel şema tipleri), biliş ve yaratıcılık (yaratıcılığın tanımı, yaratıcılığın özellikleri, yaratıcılık çalışmaları konusundaki farklı yaklaşımlar, bilişsel yaratıcılık çalışmaları, yaratıcılıkta bilişsel şemalar), ve, tasarım bilişi ve mimari tasarım (tasarım bilişinin tanımı, tasarım bilişi çalışmalarının tarihi, tasarım probleminin tanımı ve özellikleri, tasarımda yaratıcılık, yaratıcı tasarımda bilişsel süreç ve yapılar, tasarım problemi çözmede bilişsel şema kullanımı, tasarımda öncel bilginin bilişsel kullanımı, tasarımda öncel bilginin tipleri, öncel bilgi ve bilişsel şema ilişkisi, mimari tasarımda öncel bilgi tipleri (tipler ve öncül örnekler), mimari tasarım eğitiminde öncel bilginin yeri, mimari tasarımda öncel bilginin kullanımının aşamaları: kendine mal etme, örnekseme ve inovasyon) konuları incelenecektir.
|
| |
Üretken Yapay Zeka Kullanımı:
|
| |
| Dersin İçeriği (Haftalık Konu Dağılımı): |
| |
| Hafta | Konu |
| 1 | Derse Giriş ve Ders İzlencesinin Sunumu |
| 2 | Biliş Kavramı 1: Bilişin Tanımı ve Özellikleri, Bilişsel Çalışmaların Tarihi, Gelişimi ve Bilişle İlgili Önemli Kuramlar |
| 3 | Biliş Kavramı 2: Bilgi Depolama Teorileri, Bilişsel Bilgi Depolama Yapıları, Şema Teorisi ve Network Teorisi - Okuma 1 |
| 4 | Bilişsel Şemalar: Bilişsel Şema Tanımı, Bilişsel Şemaların Kullanımı, Bilişsel Şema Tipleri - Okuma 2 |
| 5 | Biliş ve Yaratıcılık 1: Problem Çözme ve Yaratıcılık, Problem Çözmenin Tanımı, Aşamaları ve Problem Tipleri - Okuma 3 |
| 6 | Biliş ve Yaratıcılık 2: Yaratıcılığın Tanımı, Yaratıcılığın Aşamaları ve Özellikleri - Okuma 4 |
| 7 | Biliş ve Yaratıcılık 3: Yaratıcılık Çalışmaları Konusundaki Farklı Yaklaşımlar, Bilişsel Yaratıcılık Çalışmaları, Yaratıcılıkta Bilişsel Şemalar |
| 8 | Okumalar ve Okuma Özetleri Üzerine Tartışma |
| 9 | Tasarım Bilişi ve Mimari Tasarım 1: Tasarım Bilişinin Tanımı, Tasarım Bilişi Çalışmalarının Tarihi, Tasarım Probleminin Tanımı ve Özellikleri, Tasarımda Yaratıcılık |
| 10 | Tasarım Bilişi ve Mimari Tasarım 2: Yaratıcı Tasarımda Bilişsel Süreç ve Yapılar, Tasarım Probleminde Bilişsel Şema Kullanımı, Tasarım Probleminde Kullanılan Bilişsel Problem Çözme Stratejileri - Okuma 5 |
| 11 | Tasarım Bilişi ve Mimari Tasarım 3: Tasarımda Öncel Bilginin Önemi ve Öncel Bilgi Tipleri: Tipler ve Öncül Örnekler |
| 12 | Tasarım Bilişi ve Mimari Tasarım 4: Mimari Tasarımda Öncel Bilginin Kullanımının Aşamaları: Kendine Mal Etme, Örnekseme ve Inovasyon - Okuma 6 |
| 13 | Tasarım Bilişi ve Mimari Tasarım 5: Mimari Tasarım Eğitiminde Öncel Bilginin Yeri - Okuma 7 |
| 14 | Okumalar ve Okuma Özetleri Üzerine Tartışma |
| |
| Kaynaklar: |
| |
| |
| Diğer Kaynaklar: |
| Goldstein, Bruce (2013). Bilişsel Psikoloji, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
Bruning, R., Schraw, G. & Norby, M. (2014). Bilişsel Psikoloji ve Öğretim. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Orhon, G. (2014). Yaratıcılık: Nörofizyolojik, Felsefi ve Eğitsel Temeller, Ankara: Pegem Yayinlari
Akın, Ömer. Psychology of architectural design, Pion, London, 1986.
R. J. Sternberg (Ed.), Handbook of Creativity, Cambridge University Press, Cambridge, 1999.
C. Eastman, W. Newstetter & M. McCracken (Eds.), Design knowing and learning: Cognition in design education, Elsevier Books, Oxford, 2001.
Cross, N., Designerly ways of knowing, Springer-Verlag, London, 2006. |
| |
| Öğretim Yöntem ve Teknikleri: |
| Bu ders, ders sunumlarını ve teorik tartışmaları içermektedir. |
| |
| Değerlendirme Sistemi: |
| Yöntem | Adet | Katkı (%) |
| Ara Sınav | 1 | %35 |
| Final Sınavı | 1 | %45 |
| Ödev | 7 | %20 |
| |
| Ders İşbaşı Eğitimi (iş yerinde eğitim) Gerektiriyor mu? |
| Gerektirmiyor |
| |
Dersin Program Yeterlilikleri vs. Öğrenme Kazanımları:
|
| # | Program Yeterlilikleri | Katkı |
| 1 | Lisans düzeyinde kazanılan kuramsal düzeydeki yetkinlikler temelinde mimarlık, planlama, tasarım temel alanında özgün çalışmalar için gerekli temeli sağlayan ileri düzeyde bilgi ve kavrayış edinilmesi | 4 |
| 2 | Mimarlık ve genel olarak tasarım alanı ile diğer alanlar arasındaki ara yüzlerde bilginin doğası, kaynakları, bilgi üretimi ve bilginin sınanmasına ilişkin sorunlar konusunda eleştirel farkındalık edinilmesi | 4 |
| 3 | Mesleki yüksek lisansta mesleki uygulama yeterliliği için gerekli bilişsel ve pratik becerilerin kazanılması | 3 |
| 4 | Kazanılan bilgi, kavrayış ve problem çözme becerilerini yeni ve alışılagelenin dışındaki ortamlarda, alanıyla ilgili daha geniş, disiplinler arası, çok disiplinli ve disiplinler üstü bağlamlar içerisinde uygulanması | 3 |
| 5 | İlgili araştırma alanında yeni bilgi ve yöntemler geliştirebilme ve farklı alanlardan gelen bilgiyi tümleştirmek için gerekli uzmanlaşmış problem çözme becerilerine sahip olunması | 4 |
| 6 | Bir akademik araştırmayı eleştirel olarak yürütebilmek | 4 |
| 7 | Alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yönetebilme becerisine sahip olmak | 4 |
| 8 | Çalışma ve öğrenim ortamlarında bağımsız davranabilmek ve sorumluluk alabilmek ve bir proje tanımlayabilmek ve yönetebilmek | 3 |
| 9 | Alanında akademik veya uygulama alanlarında çalışan ekiplerin mesleki bilgi ve pratiğine katkıda bulunmak | 1 |
| 10 | Bir çalışmada ulaşılan bulgular ve sonuçlar ile bunların temelinde yatan bilgi ve rasyoneli uzman olan ve olmayan gruplarla açık ve sistemli bir biçimde paylaşabilmek | 4 |
| 11 | Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde etkileşimli olarak kullanabilmek | 2 |
| 12 | Bir akademik araştırmayı sistemli ve eleştirel olarak yürütebilmek, ulusal ve uluslararası ortamlarda bildiri sunabilmek ve yayın yapabilmek | 3 |
| 13 | Uygulama yeterliliği için geçerli sertifikasyonu kazanmak ve gerekli yetkinliklere sahip olabilmek | 1 |
| 14 | Bilgi ve kararlarının uygulanmasından doğabilecek toplumsal ve etik sorumluluklarının bilincinde olarak, bilgiyi tümleştirebilmek | 1 |
| 15 | Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilmek ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilmek | 2 |
| 16 | Alanıyla ilgili kapsamlı projeler üretebilmek: kazandığı bilgi, kavrayış ve becerileri kullanarak [disiplinler arası, çok disiplinli disiplinler üstü bir yaklaşımla] farklı ölçeklerde tasarım / planlama kararları verme konusundaki kapasitesini ortaya koyabilmek, kapsamlı bir proje üretebilmek | 3 |